 |
| Gemert, zoals getekend in Jacob Kuijpers Gemeente Atlas, 1865-1870 |
Dertiende brief, deel 1
Waarde vriend!
Vandaag iets over Gemert, hoewel dit dorp strikt genomen niet tot de Meierij behoort. Gemert is eigenlijk een vrije Rijksheerlijkheid, waar vroeger (tegenwoordig is het in handen van de Fransen) een Landcommandeur van de Duitse Orde het oppergezag voerde.
In 1662 hebben de Staten-Generaal het dorp verkocht voor 40.000 gulden, onder de voorwaarde dat de Landcommandeur zou zorgen voor een kerk voor de hervormden en dat hij een predikant en een schoolmeester zou aanstellen, die overigens wel door de Staten-Generaal zou moeten worden goedgekeurd. De hervormden zouden volledige vrijheid van godsdienst moeten genieten, er mochten geen kloosters zijn en de inwoners zouden het recht van appel in Den Bosch hebben. Je mag concluderen dat Gemert dan wel niet tot de Meierij behoort, maar dat de Staten-Generaal er evenveel te zeggen hebben.
Door deze overeenkomst hadden zowel roomsen als hervormden hier de volle vrijheid om ieder hun religie vrij en onbelemmerd naar eigen goeddunken uit te oefenen. Nergens werd de roomse godsdienst met meer pracht en bijgelovigheid gepraktiseerd dan hier, maar tegenwoordig is dat vanwege de Fransen geheel veranderd. In het openbaar mag er geen enkele religieuze uiting meer worden verricht of een plechtigheid die daarmee in verband staat.
Laat ik je nu eens schetsen hoe het hier met de roomse godsdienst toeging. Overal zag men langs de straten beelden van zogenaamde heiligen of kruisen staan. De priesters wandelden hier voortdurend in hun miskleren over straat als ze naar de kerk of op ziekenbezoek gingen, met het Venerabile in de hand, terwijl iedereen daarvoor op de knieën ging.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten