donderdag 10 november 2011

Dwaallichten in het Peelmoeras

Dwaallichtjes boven een moeras (meer informatie)

Twaalfde brief, deel 4

Ik moet je ook nog een dom en bijgelovig trekje van de roomsen in Deurne schetsen, dat puur op onwetendheid berust. Men ziet in de Peel vaak dwaallichten, omdat het een moeras is en moeraslucht licht ontvlambaar is. Men noemt die dwaallichten hier stalkaarsen. Men houdt ze voor ongedoopte kinderen en beklaagt hun ongelukkige lot, omdat zij tot aan de jongste dag moeten ronddolen, aangezien ze niet gedoopt zijn.

Je ziet hier ook wel eens grote vuurballen of -zuilen rondzweven die uit fosforhoudende stof bestaan. Men noemt die hier gloeiende mannen en denkt dat het verdoemde mensen zijn die als straf voor hun misdaden moeten ronddwalen. Ze komen, aldus het bijgeloof, van het kerkhof, maar dan zijn ze nog zwart of onzichtbaar. Zodra ze echter in de Peel zijn aangekomen, moeten ze branden. Als men ze ziet, slaat men een kruisteken als een probaat middel om niet door hen gekweld te worden.

Dit alles vloeit voort uit onkunde over de natuurlijke oorzaken. Die onwetendheid wordt door het roomse bijgeloof nog veel erger. Wat men hier ook tegenin brengt, niets kan hen van mening veranderen, zodat men wat betreft de domheid, het bijgeloof, de verbitterde vervolgingszucht en de dweperij van de roomsen in de Meierij wel mag zeggen:

Droom rustig, mensenvriend, dat je de roomsen kunt veranderen,
Die dwepers opschranderen,
De domheid hervormen,
Vervolgzucht bestormen.
Droom rustig dat je ze kunt overtuigen.
Een roomse gaat zijn gang, geen geus kan hem ooit buigen!

Toen ik in Deurne verbleef, heb ik een keertje het dorpje Ommel bezocht. Het is eigenlijk een buurtschap van het mooie dorp Asten. Ook in dit kleine plaatsje heeft het bijgeloof zich tegenwoordig op de troon gehesen. Er staat hier een kapel die nog zeer recentelijk door de hervormden werd gebruikt. Nu is die hen ontnomen en terecht natuurlijk, want wie zou een heilige kapel, vroeger beroemd vanwege een wonderdadig Mariabeeld, in het bezit van ketters laten? Dat zou een doodzonde zijn!

Geen opmerkingen: