 |
| Ganstrekken vanaf een kar (bron: Historie van het ganstrekken en aanverwante volkstradities) |
Vierentwintigste brief, deel 6
In alle dorpen wordt het feest van Sint Nicolaas gevierd. In sommige daarvan rijdt er dan iemand op een paard rond, soms zelfs twee mensen op één paard. Zij zijn heel erg raar uitgedost, soms zelfs afschuwelijk, en strooien met allerlei klein gebak naar de kinderen die hen massaal volgen, van hoop en vrees vervuld, omdat ze denken dat dit de ware St.-Nicolaas is. Dit ritueel voert men vooral in Eindhoven en in Oss uit. In Geldrop kent men St.-Nicolaas niet, maar daar vieren de kinderen een vergelijkbaar feest halverwege de veertigdaagse vastentijd. Ze noemen hem “de heer van Halfvasten”.
In sommige dorpen lopen de schoolkinderen rond met ratels en stokken, maken een vreselijk kabaal en vragen aan iedere deur paaseieren of geld. De opbrengst wordt later door de schoolmeester onder hen verdeeld. Dat gebeurt gewoonlijk een paar dagen voor Pasen.
Op Vastenavond “rijdt” men in vele dorpen “de gans”: een levende gans, waarvan de hals met zeep is ingesmeerd, wordt aan zijn poten opgehangen aan een touw, dat zo hoog gespannen is, dat er een man te paard onderdoor kan rijden. Terwijl men er - meestentijds halfdronken - onderdoor rijdt, probeert men de kop van de gans af te trekken. Wie daarin slaagt, krijgt de gans.
Het is een teken van grote wreedheid, want hoe harder de arme gans schreeuwt en hoe langer het dier gemarteld wordt, hoe groter de vreugde en het genoegen van de toeschouwers. Men smeert de nek in met zeep, want dan kan men de kop niet goed vastpakken, zodat het ongelukkige dier des te langer moet lijden.
In sommige dorpen is het de gewoonte om op het feest van Sint Johannes de Doper, op 24 juni, bloemen boven de deuren en vensters van de huizen te hangen. Men zegt dat dat gebeurt, omdat Sint Jan een bloemenliefhebber was. Anderen geven als reden voor dit gebruik het volgende. Johannes kwam eens in een stad waarvan de inwoners hem wilden doden. Omdat het avond was, ging hij een huis binnen. De stedelingen versierden dat huis met bloemen, om toch maar niet te vergeten waar hij naar binnen was gegaan, zodat ze hem de volgende dag konden vermoorden. Maar toen ze die volgende dag ontwaakten en hun boze plan wilden gaan uitvoeren, waren alle andere huizen als door een wonder op precies dezelfde manier met bloemen versierd, zodat men niet meer wist in welk huis Johannes zich bevond en hij dus aan het dreigende gevaar kon ontsnappen. Om dit tastbare wonder te vereeuwigen, blijft dit gebruik in zwang.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten