Te Helmond

Stadsaanzicht Helmond, circa 1800

Negende brief, deel 1

Vriend S...!

Ik ben nu al bijna veertien dagen hier in Helmond, en ik heb nog steeds geen brief van je gekregen. Hoe komt dat toch, beste vriend! Ik hoop niet dat jou of jouw familie een ongeluk is overkomen. Ik durf niet langer te wachten, dus wil ik de pen weer opppakken in de hoop dat ik op de eerstkomende postdag wat brieven van je zal krijgen.

In deze brief wil ik het een en ander voor je opschrijven over wat ik heb gezien en over wat mij is overkomen. Ik wil je achtereenvolgens

1. over het bijzondere van Helmond vertellen; vervolgens
2. je kennis laten maken met de omliggende dorpen; en tenslotte
3. je wat zeggen over de aard en het karakter der inwoners.

Zo! Dat lijkt bijna op de indeling van een preek.

Helmond is niet groot. Binnen zijn grachten is het kleiner dan Eindhoven en ook veel onaanzienlijker, maar daarbuiten liggen nog zeer veel landerijen en ook nog veel boerenwoningen en andere huizen, overal verspreid, zodat het grondgebied van Helmond uiteindelijk toch behoorlijk uitgestrekt is.

Het dorp ligt aan de rivier de Aa, die niet zo groot is als de Dommel, die door Eindhoven stroomt. Helmond is in vroeger tijden versterkt geweest, zoals men duidelijk kan zien, zowel aan de wal die er ooit rondom heeft gelegen, maar die tegenwoordig met de grond gelijk is gemaakt, als aan de twee poorten, waarvan er één, de ‘donkere poort‘ geheten, nog bijna geheel intact is. De kerk is een groot gebouw, dat vooral van binnen erg mooi moet zijn geweest, maar op dit moment nogal vervallen is.

Plattegrond Helmond, circa 1600